Kanał Novauto.pl
 

Wady oświadczenia woli w kontekście udzielenia zgody

Wady oświadczenia woli w kontekście udzielenia zgody

W nauce prawa zwraca się uwagę, że dla skuteczności zgody niezbędne jest wyrażenie jej w sposób swobodny i rzeczywisty^. W konsekwencji wskazuje się, że do zgody będącej działaniem prawnym, jak wskazują zwolennicy przeważającego zapatrywania, analogiczne zastosowanie znajdują przepisy 82-87 KC, regulujące wady oświadczenia woli. Podkreśla się, że zastosowania nie znajduje art. 88 KC, gdyż zgoda udzielona wadliwie jest bezskuteczna niezależnie od złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 88 KC89.

Zgodnie z przedstawionym wyżej zapatrywaniem zgoda udzielona w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji, zgoda pozorna, zgoda wyrażona pod wpływem błędu, podstępu lub groźby będzie bezskuteczna.

Moment wyrażenia zgody

adwokat

adwokat

W nauce prawa nie budzi wątpliwości, że udzielenie zgody wywołuje skutki prawne, jeśli nastąpi do momentu ingerencji w dobra osobiste, a najpóźniej w trakcie jej trwania. Przedstawiciele doktryny zgodnie reprezentują również stanowisko, że udzielenie zgody ex post nie będzie skuteczne będzie wówczas jedynie okolicznością stanu faktycznego, która wprawdzie nie może wyłączyć bezprawności działania, może natomiast być podstawą zwolnienia sprawcy z odpowiedzialności. Próba zastosowania innego rozwiązania prowadziłaby do konstrukcji fikcji prawnej, bowiem akceptacja uchylenia bezprawności działania podjętego za zgodą uprawnionego udzieloną po ingerencji oznaczałaby, że bezprawność działania zostaje wyłączona na podstawie przesłanki, która nie istniała w czasie ingerencji. Zasadne natomiast wydaje się uznanie za skuteczną zgody udzielonej w trakcie trwania działania ingerującego w dobro osobiste. W takim stanie faktycznym podmiot godzi się na zachowanie, którego doświadcza w chwili wyrażania swej woli, akceptując przewidywalne skutki tego działania. Zapatrywanie takie wydaje się zatem trafne, lecz należy rozważyć, czy zgoda udzielona ex post nie spowoduje możliwości zwolnienia sprawcy nie tylko z odpowiedzialności odszkodowawczej, lecz z-odpowiedzialności w ogóle. Zwolnienie sprawcy z odpowiedzialności w szerszym ujęciu znajduje uzasadnienie przede wszystkim w woli uprawnionego, który wyrażając zgodę ex post, nie pozbawia działania sprawcy znamion bezprawności, lecz może świadomie ocenić skutki naruszenia dóbr osobistych. Udzielając zgody następczej, uprawniony wyraża akceptację dla zaistniałego stanu faktycznego i tym samym brak poczucia szkody czy krzywdy. Wyrażenie przez uprawnionego zgody może zatem świadczyć o braku potrzeby skorzystania z przysługujących mu roszczeń.

Treść zgody

W nauce prawa powszechnie przyjmuje się, że zgoda uprawnionego nie może być ani abstrakcyjna, ani generalna. Wskazuje się, że zgoda nie musi być wyrażona dosłownie, lecz skutecznie wyrażona zgoda powinna określać wyraźnie cały kontekst, którego dotyczy, a w szczególności dobro osobiste uprawnionego i zakres ingerencji, na którą uprawniony zezwala. Za niedopuszczalną uznaje się również zgodę blankietową.

Potrzebę konkretyzacji zgody’wywieść można z szeroko zarysowanej w polskim prawie ochrony dóbr osobistych; zgoda nieprecyzyjna mogłaby bowiem prowadzić do ingerencji bardziej dotkliwej, niż dopuszczałaby to rzeczywista wola uprawnionego. Ponadto należy zwrócić uwagę na okoliczność, że blankietowa zgoda na ingerencję w dobra osobiste lub zgoda wyrażona w sposób ogólny i abstrakcyjny prowadziłaby do sytuacji podobnej do zrzeczenia się dobra osobistego przez uprawnionego, co wydaje się niedopuszczalne w polskim systemie prawa. Uzasadnione wydaje się zatem zapatrywanie, że zachodzi potrzeba wyrażenia zgody w sposób konkretny.

Należy wskazać, że zgoda, której wyrażenie nie realizuje postulowanych w nauce prawa cech, a więc która nie jest dostatecznie konkretna, będzie bezskuteczna.

W nauce prawa wyróżnia się szczególny rodzaj zgody, jakim jest działanie na własne ryzyko. Specyfika takiego działania polega na braku konkretyzacji skutków w świadomości uprawnionego, podczas gdy stopień konkretyzacji skutków zgody powinien być wysoki.

Facebook Comments

Artykuły użytkownika

Najnowsze

Najczęściej komentowane

Facebook Comments